Girişimcilik her geçen gün daha da cazip hale geliyor. Üniversite öğrencilerinden yeni mezunlara, mesaili çalışanlardan işsizlere kadar herkesin bir girişimcilik hevesi içinde olduğu günler yaşıyoruz. Bu aslında güzel bir şey, yapılabilen herkesin denemesi lazım. Ancak bazı istatistiksel gerçekleri de bilmekte fayda var.

Her şeyden önce girişimciliği köşeyi dönmek olarak düşünenler için Serkan Ünsal küçük bir hesap yapmış. Buna göre son 5 yıldaki 680 teknoloji girişiminden sadece 2 tanesinin kurucusu milyoner olabilecek bir exit yapmış. Yani bir teknoloji girişimi kurup da milyoner olabilme ihtimali son 5 yılda binde 3. Serkan Ünsal, kurumsal bir firmaya girerek 5 yılda 120.000TL biriktirme ihtimalinizi de %10 olarak hesaplamış.

E-Tohum’un son 7 yıldaki verileri

E-Tohum, geçtiğimiz ay son 7 yıla dair istatistiklerini yayınlandı. Buna göre; 2008’den bu yana 10.566 başvurudan 251 tanesi seçilmiş. Bu 251 girişimin %35’i şimdiden kapanmış, %65’i faal durumda. Hala aktif durumdaki 165 girişimden 113 tanesi büyüme ve gelişme sürecini devam ettiriyor. 251 girişimin sadece %10’u, yani 25 tanesi yatırım alıp kâr elde ederken, %4’ü, yani 10 tanesi hızlı büyüyen bir şirket haline geldi ve yüksek değerlemelerle yatırım aldı.

En başa dönersek, 10.566 başvurudan sadece 10 girişim ideal bir düzeye gelebilmiş. Yani başvuru düzeyine gelseniz bile e-Tohum’a seçildikten sonra ideal bir girişim haline gelme ihtimaliniz %0,0094, daha az ürkütücü bir ifadeyle kabaca 1000’de 1.

Bu 10 girişimden hiçbirisi bir YemekSepeti de değil. Ayrıca olsa bile hikaye burada bitmiyor. Sonuçta başarının asıl noktası exit yapabilmek (küresel büyüklüğüe ulaşan Google, Facebook, Amazon gibi istisnai örnekler dışında). Çünkü o aşamaya kadar kazancınız büyük ihtimalle maaşınız olacak ve girişiminizden exit yapamadan batma ihtimaliniz de her zaman mevcut. Eğer amacınız çok para kazanmaksa, exit yapana kadar buna uaşamayacağınızı bilmeniz gerekir.

Y Combinator’de son 5 yılın rakamları

Silikon Vadisi hızlandırma merkezi Y Combinator, her yıl yapılan başvurulardan %3-5 civarını kabul ediyor. Son 5 yılda YCombinator’e alınan 511 girişimden 37 tanesi 40 milyon$ değerlemeden fazlasına ulaşmış. %5’lik kabul oranına göre 5 yılda 10.000 başvurudan yaklaşık 500’ünün kabul edildiğini ve bunlardan 37 tanesinin önemli bir girişim haline geldiğini görüyoruz. Buradaki başarı oranı da 0,0037.

Türkiye’de ve Silikon Vadisi’ndeki başarı oranları benzer. İşi biraz daha basite indirgeyerek bakarsak, girişimlerin %90’ı başarısız oluyor. Veya başka bir deyişle her 10 girişimden sadece 1’i başarılı oluyor. Burada başarıdan kasıt, hızlandırma merkezlerine kabul edilen girişimlerin, Ölüm Vadisi (Death Valley) olarak tabir edilen ilk 3 yıllık süreyi atlatarak yollarına devam etmeleri.

FounderandFounders’ın hazırladığı infografiğe göre, her yeni ürünün başarı oranı %10. Bu da her girişimin başarı oranı ile aynı görünüyor. Girişimcilerin tecrübesi de girişimlerin başarı oranı ile doğrudan ilgili bir faktör. İlk girişimini yapanların başarı oranı %18, ikinci girişimini yapanların %20 ve VC yatırımı alarak borsada başarılı olmuş girişimcilerin bir sonraki girişimlerindeki başarı oranı ise %30. Tecrübe, başarıda önemli bir faktör olmasına rağmen, başarılı bir girişimin ardından bile yeni girişimdeki başarı oranı hala düşük.

Dünyanın en zengin 50 insanı

Dünyanın en zengin insanları listesinin tepesinde Bill Gates, 4. sırada Amazon kurucusu Jeff Bezos ve listenin devamında Facebook kurucusu Mark Zuckerberg, Google kurucuları Lawrange Page ve Sergey Brin’in yanı sıra Microsoft’tan, Bill Gates’in yol arkadaşarı Steve Ballmer ve Paul Allen da var.

Bu manzarayı görünce epeyce motive olabilirsiniz. Ama listedeki zenginlerin yaşlarına dikkatle bakmanızı öneriyorum. Zuckerberg dışında 40 yaşının altında kimse yok. Bill Gates 60, Jeff Bezos 52, Steve Ballmer 59, Paul Allen 63 yaşında. Google’ın genç kurucuları Sergey Brin ve Lawrange (Larry) Page bile 42 yaşındalar. Elbette ki bu listeye girdiklerinde bu yaşta değildiler ama eğer hayaliniz Zuckerberg gibi 30’lu yaşlarının başlarında bu listede olmaksa, o zaman başarı oranınız 7,12 milyarda 1 demektir. Milli Piyango’da büyük ikramiyeyi kazanma olasılığınız (10 milyonda 1) bile bundan 712 kat daha fazla.

Sonuç

Herkesin fikri elbette ki kendisi için çok değerlidir. Ancak;

• Fikrinizin bir hızlandırma merkezi tarafından kabul edilme oranı ortalama %5
• Hızlandırma merkezinden 3 yıl sonra hala aktif olan ve büyüyen girişimlerin oranı %10
• Hızlandırma merkezinden çıkan ve önemli yatırım alarak hızlı büyüyen girişimlerin oranı %4
• Fikrinizin başarılı bir girişim olma ihtimali 10.000’de 1
• 40 yaşın altında Dünyanın en zenginleri listesine girme olasılığı 7 milyarda 1

Yazının başında da belirttiğim gibi, bence yapabilecek herkes girişimciliği en az bir kez, belki de daha fazla deneyimlemeli. Ancak bu işe kalkışırken başarı oranlarını bilmekte de fayda var. Sonra, “benim çok iyi bir fikrim vardı, neden başarılı olamadım?” demeyin.