Yaklaşık 25 yılı aşkındır İnternet kullanıyorum ve dial-up modemden başlayarak bugüne kadarki tüm İnternet servis sağlayıcı gelişmelerini deneyimleme şansım oldu. Bu yılı bitirirken de önce fiber İnternete, sonra da gigafiber İnternete geçiş yaptım. Dial-up bağlantılardan ADSL’e geçmek nasıl ki devrimsel bir gelişmeyse fiber İnternete geçmek de öyle. Özellikle de gigabit hızı alıyorsanız. Yıl biterken benim için önemli bir gelişme olan bu gigafiber geçiş deneyimimden bahsedeceğim.
Fiber altyapının gelişi
Mahalleye fiberin gelişi yeni değil aslında. 2021 ortasında Türk Telekom altyapısını kurmaya başladı, binalara da kutuları taktı. Ancak ben yıllardır TürkNet abonesiyim ve memnunum. Fibere hemen geçmek yerine TürkNet’in kendi gigafiber altyapısını getirmesini bekledim. Bu esnada VDSL’e geçtim. Türk Telekom altyapısıyla VDSL’de önce 74 sonra da 50 Mbit indirme hızı verdiler. Şu ana kadarki en stabil İnternet deneyimimi de VDSL ile yaşadığım ve bölgede fiberle zaten en fazla 100 Mbit alabileceğim için acele etmeye gerek duymadım. Ancak Superonline’ın ana caddede yaptığı kazı sırasında, bu kazıyla doğrudan ilgisi olmamasına rağmen VDSL hatları kapattılar. 3 gün İnternetsiz kaldığım sırada durumu araştırırken çevredeki çoğu kişinin fibere geçtiğini öğrendim. Benzer bir durumu da yeniden yaşamamak adına artık fibere geçmeye karar verdim.
VDSL’den fibere dönüşüm
TürkNet’e dönüşüm başvurusu yaptıktan 2-3 gün sonra Türk Telekom saha ekibinden gelip 40 metre fiber kablosu teslim ettiler ve bunu kendilerinin çekmeyeceğini, elektrikçi tutup çektirmem ve sonra haber vermem gerektiğini söylediler. Elektrikçi bulup hattı odamdan, bina girişindeki fiber dolabına kadar çektirdim. Ardından hem TürkNet’e hem de Türk Telekom saha ekibine haber verdim.
Sonra adres hatası diye başvuruyu iptal ettiler. TürkNet’le adresi yeniden teyit ettik. Burada önemli detay şu; Türk Telekom’un, sizin verdiğiniz normal kargo adresinden farklı formatta bir adres sistemi var. Buna uygun girilmeyen adresleri direkt panelden reddediyorlar ve yeniden başvuru süreci başlıyor. Bu şekilde 2 hafta kadar zaman geçti ve sonunda gelip kurulumu yapıp gittiler.
Bu arada genel anlamda bir altyapı ve dönüşüm süreci var. Çoğu yerde hattı çekiyor, dolabı koyuyor ve uzun süre sonra aktif hale getiriyorlar. Müşteriye dönüşler ve süreçler genel olarak yavaş. Ben bunları genel fiber dönüşüm sürecinin getirdiği seri üretim mantığına bağlıyorum. Altyapılar biraz daha oturduğunda bireysel olarak daha iyi, hızlı ve özenli hizmet alabileceğimizi tahmin ediyorum.
Yüksek performans için router seçimi
Eğer fiber İnternetten tam kapasiteyle faydalanmak istiyorsanız kendi router’ınızı kullanmanız lazım. Saha ekibi yanında standart bir Wi-Fi 6 modem getiriyor. Bu da aslında çoğunlukla yetiyor. Ancak ben daha yüksek çekim kalitesi ve detaylı ayarlar için ASUS TUF-BE3600 Wi-Fi 7 router aldım. Güçlü antenleri sayesinde evdeki çekim kalitesi çok arttı ve evde çekmeyen bir nokta kalmadı.
Gigafibere geçiş
Fibere geçiş yaparken benim için önemli bir gelişme daha oldu. TürkNet, Türk Telekom altyapısı ile fiber İnternet hizmeti verdiği bölgelerde fiyat farkıyla 1000 Mbit indirme, 50 Mbit yükleme hızı sunmaya başladı. TürkNet’in kutusu gelmemişti ama gigafiber konusunu da böyle çözmüş olduk. Gerçi TürkNet gelseydi o fiyat farkı olmayacağı gibi simetrik İnternet hizmeti sunduğundan dolayı yükleme hızı da 1000 Mbit olacaktı. Ancak bu da işimizi görüyor şu an. Sonuçta VDSL’le 50/15 hızı alırken 935/57 hız almak da önemli bir fark. Benim yaptığım hız testlerinde aldığım en yüksek hızlar bunlardı. Eskiden saatlerce süren bir oyun dosyaları indirme süresi dakikalara indi. Böylece bu tür şeyleri yaparken evde İnternete bağlanan diğer aile üyeleri ve cihazları da meşgul etmemiş oluyorum. Bu gerçekten önemli bir fark.
Gigafibere donanımsal hazırlık
Gigafibere geçtiğinizde donanımsal anlamda hazır olmanız gerektiğini de elbette geçiş sonrası fark ettim. Örneğin operatör, yanında ONT cihazını router’a bağlayan Cat 6 kablo getiriyor. Ancak bilgisayarınıza ethernet üzerinden bağlanıyorsanız router’la PC arasındaki kablonun da en azından Cat 6 olması gerekiyor. Neyse ki ben daha önceden Cat 7 kablo almıştım ve buna hazırdım. Operatörün Cat 6 kablosunu da yine Cat 7 ile değiştirdim ancak bu herhangi bir fark yaratmadı çünkü donanımsal olarak sınır değerleri alıyordum.
Bir başka donanımsal nokta da evdeki Wi-Fi bağlantılı cihazların Wi-Fi 6 destekli olması. Yani router Wi-Fi 6 bile olsa sinyali alan cihaz Wi-Fi 6 kullanmıyorsa o zaman 350 Mbit olan teorik sınıra takılıyor. Biz bunu yan odada kardeşimin kullandığı 10 yıllık MSI Notebook’ta yaşadık. Bu yüzden USB bağlantılı tak çalıştır bir Wi-Fi 6 adaptörü aldık ve bu sayesinde o cihazda da 850 Mbit’e yaklaşan hızlara ulaştık.
Fibere geçiş maliyeti
Aslında fiber İnternete geçiş ücretsiz. İnternet servis sağlayıcınız sıfırdan bağlantı ya da dönüşüm için herhangi bir ücret almıyor. Modemi de operatör getiriyor. Ancak yine de pratikte harcamanız oluyor. Elektrikçiye kablo çekimi için 2.000 ₺ verdik. Binada kablo kanalları olmasına rağmen bu iş dikkat gerektiren ve zaman alan bir işçilik süreci. Asus router 6.161 ₺, Cat 7 kablo 270 ₺ ve Wi-Fi 6 adaptörü 1.439 ₺. Yani kabaca 10.000 ₺’ye yakın bir harcama gerektirdi.
TürkNet’in 1000 Mbit için fiyat farkı 200₺. Ancak ilk ay bu parayı almıyor, sonraki aylar siz iptal edene kadar ekstra 200 ₺ daha ödemiş oluyorsunuz. TürkNet Gigafiber bölgesindeyseniz bunu vermiyorsunuz tabi ki ama bizim bölge çok merkezi olmasına rağmen bir türlü gelmedi. Yine de böyle bir seçeneğin olması güzel. Hıza ihtiyacı olan, profesyonel amaçlı kullanımı olanlar için 200₺’lik fark çok da büyük değil.
Fiber deneyimi
Fiber İnternetin teorik olarak çok sayıda avantajı var. Çok yüksek hızlar, indirme ve yüklemenin birbirini etkilememesi, paket çakışmalarının az olması, daha stabil bağlantı gibi. Ben şimdilik kullanmaya çok yeni başladım. İlk anda gördüğüm kadarıyla mobil cihazlardaki ufak tefek takılmalar ortadan kalkmış. TV gibi cihazlar daha akıcı ve sorunsuz. Gigafiber hızı ise daha önce söylediğim gibi tarifsiz. Fiberi sadece 100 Mbit’le kullanmak, nimetlerinden tam anlamıyla faydalanamamak olur. Eğer standart üstü bir kullanımınız varsa mutlaka gigafiber kullanmanızı tavsiye ederim.